10 ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα έχει πολλά να πει για αυτή τη μέρα που άλλαξε την ιστορία της χώρας. Ήταν 23 Απριλίου του 2010, δέκα χρόνια πριν, όταν ο ΓΑΠ ανακοίνωσε τα “χαρμόσυνα” νέα στον ελληνικό λαό από το γραφικό Καστελόριζο:

Σύμφωνα με τα λόγια του «Είναι ανάγκη, ανάγκη εθνική και επιτακτική, να ζητήσουμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που από κοινού δημιουργήσαμε στην ΕΕ». Αυτός ο μηχανισμός στήριξης ήταν η περιβόητη τρόικα. Λίγες μέρες αργότερα, στις 3 Μαΐου 2010, η Ελλάδα αιτήθηκε το πρώτο δάνειο €80δις από τις υπόλοιπες δεκαπέντε (15) χώρες του ευρώ και €30δις από το ΔΝΤ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) συμφώνησαν να δώσουν το πρώτο δάνειο. Η εποχή των μνημονίων ήταν γεγονός. Πολλοί δεν κατάλαβαν τότε ότι εκείνη τη στιγμή άλλαζε το μέλλον εκατομμυρίων ανθρώπων στην ελληνική επικράτεια για τις επόμενες 4-5 δεκαετίες. Το κατάλαβαν αργότερα. Μετά το πρώτο μνημόνιο ήρθε το δεύτερο και μετά το τρίτο. ΠΑΣΟΚικά μνημόνια, δεξιά μνημόνια, αριστερά μνημόνια. Και κάπως έτσι, πέρασαν δέκα ολόκληρα χρόνια. Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε τη διαδικασία με την πετυχημένη έκφραση “η εγχείρηση πέτυχε, ο ασθενής απέθανε”. Η Ελλάδα έμεινε στην Ευρώπη, έγινε βιώσιμο το χρέος της και εκτινάχθηκε η οικονομία της, τουλάχιστον έτσι μας είπαν γιατί εμείς στον πραγματικό κόσμο δεν καταλάβαμε κάτι τέτοιο.

Με το πρώτο μνημόνιο δεσμεύθηκε οριστικά η δημόσια ακίνητη περιουσία της Ελλάδας, δεδομένου ότι στο άρθρο 14 παράγραφος 5 παραιτείται «αμετάκλητα και άνευ όρων» από κάθε ασυλία που της παρέχει η εθνική της κυριαρχία. Με το νόμο 3845, που δημοσιεύτηκε λίγες μέρες μετά την υπογραφή του μνημονίου το 2010 που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων, ο υπουργός οικονομικών έλαβε εξουσιοδότηση να υπογράφει για την Ελλάδα χωρίς κύρωση των συμβάσεων από την ελληνική Βουλή. Σύμφωνα με το άρθρο 4 που προβλέπει την ολοκληρωτική δέσμευση της δημόσιας περιουσίας της, η Ελλάδα δεν μπορεί πλέον να ζητήσει δανειακή βοήθεια από άλλη δύναμη εκτός των δανειστών της. Και το κερασάκι στην τούρτα; Η Ελλάδα δεν μπορεί να προβάλλει αξιώσεις από τους δανειστές της ώστε να συμψηφιστούν τα χρέη της με χρέη των δανειστών της προς την ίδια, όπως για παράδειγμα το κατοχικό δάνειο που έλαβε η Γερμανία από την Ελλάδα στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τι άλλαξε κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας; Σε κάποια θέματα πολλά, σε κάποια λίγα. Η Ελλάδα, μετά από τα δέκα χρόνια μνημονίων, παράγει λιγότερα και χρωστάει περισσότερα. Το ελληνικό δημόσιο ξοδεύει ετησίως λιγότερα από όσα εισπράττει και δεν παρουσιάζει έλλειμμα. Για την ακρίβεια, είναι υποχρεωμένο να παρουσιάζει πρωτογενή πλεονάσματα μέχρι το 2060. Η ανεργία της είναι μεγαλύτερη σε σχέση με το 2010 και ο πληθυσμός της πολύ πιο γηρασμένος. Τα τελευταία χρόνια, οι θάνατοι είναι 25-30 χιλιάδες περισσότεροι από τις γεννήσεις κάθε χρόνο. Εκατοντάδες χιλιάδες άτομα, νεαρής κυρίως ηλικίας, έφυγαν μόνιμα στο εξωτερικό για να αναζητήσουν μια αξιοπρεπή διαβίωση. Τότε είχαμε τα ΜΜΕ του Μπόμπολα και του Ψυχάρη να μας λένε ότι το χρέος είναι βιώσιμο, τώρα έχουμε τα ΜΜΕ του Μαρινάκη και του Σαββίδη να επικροτούν τη μνημονιακή οικονομική ασφυξία.

Θα μπορούσα να γράψω και για τις παράπλευρες απώλειες των μνημονίων. Θα μπορούσα να πω για το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας που ζει στα όρια της φτώχειας ακόμη και αν δουλεύει, την πλήρη βαλκανιοποίηση της χώρας, την είσοδο των ναζί στην ελληνική Βουλή, την κατακόρυφη αύξηση στα επαγγέλματα τύπου μπράβου και βίζιτας και τα 3 χιλιάδες δακρυγόνα που έριξαν οι μπάτσοι τον Ιούνιο του 2011 στο Σύνταγμα μέσα σε 2 μέρες για να περάσει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Θα μπορούσα να πω για τον Γιάννη, το Νίκο, τον Αντώνη, τον Αλέξη, τον Θάνο, τη Μαρία, την Ελένη, την Ειρήνη και τις νέες ζωές τους στην Αγγλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Σουηδία και τις ΗΠΑ. Θα μπορούσα να πω ότι όλοι εμείς που διαφωνούσαμε με τα μνημόνια για λόγους αξιοπρέπειας δεν μπορέσαμε ποτέ να φτιάξουμε και να παρουσιάσουμε ένα οργανωμένο και ξεκάθαρο σχέδιο που θα παρουσίαζε με ακρίβεια τι θα γίνει με καταθέσεις, δάνεια, χρέη, μισθούς, συντάξεις, εισαγωγές και εξαγωγές. Μία κοινωνία χωρίς γερμανικά αυτοκίνητα και γαλλικά αρώματα αλλά με δουλειά, μικρότερο κόστος ζωής στην καθημερινότητα και ένα κρεβάτι διαθέσιμο στην εντατική για όσους το χρειαστούν.

Δεν έχει νόημα όμως. Τα μνημόνια έγιναν κανονικότητα και ο κόσμος τα αποδέχτηκε. Ο ελληνικός λαός επέλεξε το 2020 για αυτοδύναμη κυβέρνηση ένα από τα δύο κόμματα που έφεραν την ελληνική χρεοκοπία το 2010. Οι δημοσιογράφοι - μαριονέτες των τότε ολιγαρχών, μετακόμισαν στα ΜΜΕ των νυν ολιγαρχών. Η εγχείρηση πέτυχε, ο ασθενής απέθανε και η ζωή συνεχίστηκε.

* Το έτος 2020 βρίσκεται σε εξέλιξη. Στον παραπάνω πίνακα, το νούμερο για το ΑΕΠ αφορά το 2019, το νούμερο για το δημόσιο χρέος αφορά το πρώτο εξάμηνο του 2019 (θα είναι μάλλον υψηλότερο στο τέλος του έτους) και το νούμερο για την ανεργία αφορά τον Ιανουάριο του 2020 (θα είναι σίγουρα υψηλότερο στο τέλος του έτους).