Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις τελευταίες εξελίξεις, σχετικά με τις έκτακτες αποζημιώσεις που δίνει η ελληνική κυβέρνηση και τα οικονομικά μέτρα που λαμβάνει εξαιτίας του κοροναϊού. Το επίδομα των 400 ευρώ στους μακροχρόνια ανέργους, τα 800 ευρώ που πήραν ή θα πάρουν όσοι αναγκάστηκαν σε αναστολή της εργασίας τους για τις 48 μέρες (Μαρτίου και Απριλίου), την μερική επιδότηση ενοικίου και τα υπόλοιπα.
Τελευταία, βλέπω και το σινάφι μου, τους καλλιτέχνες, να ζητάνε να συμπεριληφθούν και αυτοί στους κλάδους που θα λάβουν κάποια οικονομική βοήθεια. Έχουν δίκιο; Φυσικά και ναι. Μήπως δεν δικαιούνται οικονομική βοήθεια οι ταξιτζήδες; Φυσικά και δικαιούνται. Μήπως δεν δικαιούνται οικονομική βοήθεια και οι περιπτεράδες που είχαν κλείσει τα περίπτερα αφού δεν κυκλοφορούσε ψυχή στους δρόμους; Φυσικά και δικαιούνται. Σάμπως δεν δικαιούμαστε όλοι μας ένα ποιοτικό και δημόσιο σύστημα Υγείας; Ασφαλώς.
Για όλες και όλους αυτούς που δεν έχουν πάρει τίποτα από το κράτος ή θεωρούν ότι αδικήθηκαν διότι πήραν μικρότερα ποσά, έχω να πω κάτι σημαντικό. Ίσως, το σημαντικότερο από όσα έχω πει τα τελευταία χρόνια. Αγαπητοί αναγνώστες, δώστε λίγο βάση σας παρακαλώ: Σε περίπτωση που το ξεχάσατε, και από ότι φαίνεται το έχουν ξεχάσει πολλοί, έχουμε καπιταλισμό. Πείτε το και στους διπλανούς σας, κάντε και κάνα share το κείμενο για να μαθευτεί το νέο. Έχουμε καπιταλισμό. Έχουμε δηλαδή ένα οικονομικό σύστημα όπου τα μέσα παραγωγής και διακίνησης των προϊόντων, όπως και οι επενδύσεις στο εμπόριο και οι κάθε είδους υπηρεσίες, κατέχονται από ιδιώτες με μοναδικό στόχο το κέρδος. Στον καπιταλισμό, το κράτος μπορεί να διακινεί επίσης προϊόντα και υπηρεσίες (και αυτές νοούνται ως προϊόντα) πάλι όμως με αποκλειστικό στόχο το κέρδος. Όλες οι υπηρεσίες, ακόμη και αυτές που σχετίζονται με την Υγεία και την Παιδεία, έχουν στόχο το κέρδος.
Και εκεί που έχουν καταλήξει όλοι οι διανοούμενοι ότι η φιλελεύθερη οικονομία είναι το δικαιότερο οικονομικό σύστημα όλων των εποχών και το αόρατο χέρι της αγοράς ρυθμίζει με αρμονία τα πάντα όλα και αυξάνεται ο πλούτος προς το κοινό συμφέρον και αυτοί θα ζήσουν καλά και εμείς καλύτερα, έρχεται ένας ιός από την Ανατολή και διαλύονται οι ψευδαισθήσεις δεκαετιών εντός ολίγων ημερών. Κλείνουν τα μαγαζιά και τα ξενοδοχεία των ιδιωτών, αδειάζουν τα σινεμά και τα θέατρα, τα αεροπλάνα πετάνε άδεια, τα κρουαζιερόπλοια αρμενίζουν στα πέλαγα χωρίς πελάτες, αναβάλλονται καθιερωμένες αθλητικές διοργανώσεις, ακυρώνονται συναυλίες και φεστιβάλ, κάποια προϊόντα σαπίζουν ή μαζεύουν σκόνη, αυξάνεται η ανεργία και ΟΛΟΙ ζητάνε βοήθεια από το κράτος. Ζητάνε βοήθεια οι εργοδότες, οι υπάλληλοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι επιστήμονες, οι ποδοσφαιριστές, οι καλλιτέχνες, οι αγρότες, οι υδραυλικοί, οι άνεργοι και οι μελλοντικοί άνεργοι. Κακώς. Τι είναι το κράτος δηλαδή, ο μεγάλος πατερούλης που θα μας δώσει χαρτζιλίκι σε μια ώρα ανάγκης;
Σε περίπτωση που το ξεχάσατε το κράτος εισπράττει τους φόρους από την πώληση προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών και όχι τα κέρδη από τις δραστηριότητες που προανέφερα. Και στον ορίτζιναλ καπιταλισμό, καλώς ή κακώς, τα προϊόντα που δεν έχουν ζήτηση (για διάφορους λόγους, πχ κακή ποιότητα, μειωμένο ενδιαφέρον ή δυσανάλογη σχέση αξίας και τιμής) απορρίπτονται και καταργούνται. Αν λοιπόν το προϊόν και η υπηρεσία σας απορρίπτεται, ακόμη και αν υπεύθυνη είναι μία πανδημία ή μία φυσική καταστροφή, τότε καταργείστε. Θα επιβιώσουν οι λίγοι, οι πιο δυνατοί. Σε απλά ελληνικά, μπαίνει λουκέτο, κλείνει το μαγαζί, διαλύεται η εταιρεία, finito la musica, passato la fiesta. Και σα να μην έφταναν αυτά, ζητάτε την ίδια ώρα και αύξηση στις ΜΕΘ και να εγκρίνει το κράτος επιπλέον δαπάνες στον τομέα της Υγείας. Και το καλύτερο όλων, αυτό που δείχνει ότι η ζωή έχει φανταστικό χιούμορ όταν θέλει, τα ζητάτε από έναν φιλελέ πρωθυπουργό! Sorry παίδες, αλλά στον καπιταλισμό δεν προβλέπεται ένα κράτος που να μοιράζει λεφτά όταν όλα υπολειτουργούν. Μήπως, λέω μήπως, ψάχνεστε για ένα άλλο οικονομικό σύστημα;
Λίγη σοβαρότητα δεν έβλαψε ποτέ κανένα. Είναι προφανές ότι το οικονομικό σύστημα που κυριάρχησε τους τελευταίους αιώνες, δείχνει να γέρασε απότομα μέσα σε λίγους μήνες. Αυτό που δεν μπόρεσαν να κάνουν οι μαζικές διαδηλώσεις, οι δυναμικές πορείες, τα μπάχαλα στους δρόμους και οι στοχευμένες εκτελέσεις, το έκανε ένας ιός. Απομυθοποίησε δεδομένα δεκαετιών και επανέφερε στο προσκήνιο την απαγορευμένη προαιώνια κουβέντα, αυτή που μιλάει για ένα άλλο κόσμο. Ένα κόσμο που θα φτιάξουμε από την αρχή, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του σήμερα και όχι μία ξεθωριασμένη φωτοτυπία από καθεστώτα πριν από πενήντα και εκατό χρόνια. Ο καπιταλισμός συνήθως εκμεταλλεύεται κάθε κρίση προς όφελός του για να γιγαντωθεί, είναι πιθανό να συμβεί το ίδιο και τώρα, αλλά τα πράγματα δεν θα είναι ποτέ ξανά ίδια. Άνθρωποι κάθε ηλικίας θα ξέρουν ότι το αυριανό σύστημα, όποτε και αν έρθει αυτό - όποια μορφή και αν έχει αυτό, επιβάλλεται να έχει δομικές διαφορές στη φιλοσοφία του.
Βλέπουμε ξεκάθαρα ότι ο καπιταλισμός έχει ξεπεραστεί. Δεν αρκεί να παρέμβει το κράτος, όπως έλεγαν το 2008 οικονομολόγοι σαν τον Πολ Κρούγκμαν και τον Τζόζεφ Στίγκλιτζ, για να κάνει τον μοντέρνο καπιταλισμό "να λειτουργήσει για όλους". Ίσως να μας ενοχλεί το γεγονός ότι είμαστε οι γενιές που βρεθήκαμε στο κενό της Ιστορίας, εκεί που πεθαίνει το παλιό και δεν έχει γεννηθεί ακόμα το νέο. Δεν πειράζει. Ούτε οι πρώτοι είμαστε που το βιώνουμε αυτό, ούτε οι τελευταίοι. Το σημαντικό είναι να κάνουμε το χρέος μας, να πάμε την ανθρωπότητα ένα βήμα πιο μπροστά. Να γυρίσουμε τον τροχό. Να προχωρήσουμε ένα χιλιοστό στο κυνήγι της ουτοπίας. Να σχηματίσουμε προσεκτικά το περίγραμμα ενός πλαισίου με δωρεάν Υγεία και Παιδεία για όλους, δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου πλούτου, σεβασμό στο περιβάλλον, κριτική σκέψη, έμφαση στην ατομική καλλιέργεια του πνεύματος και περιορισμό στην αστεία και άκρως μιμητική διαδικασία της αέναης απόκτησης αγαθών.
ΥΓ: Μπορεί το κράτος να φαντάζει σαν ιδανικός εγγυητής οικονομικής και κοινωνικής ομαλότητας στην εποχή μας, αλλά το ενδεχόμενο ενίσχυσης των εξουσιών του, κάτι σαν το κινεζικό μοντέλο, είναι ο απόλυτος εφιάλτης. Ας μην ξεχνάμε ότι το κράτος είναι μία μορφή κοινωνικής οργάνωσης η οποία δεν υπήρχε πάντα γιατί δεν είναι κάτι αναγκαίο. Για δεκάδες χιλιάδες χρόνια, οι ανθρώπινες φυλές ζούσαν σε αρμονία και ήταν οργανωμένες σε ομάδες – κοινότητες χωρίς την ύπαρξη κάποιας κρατικής οντότητας. Το κράτος, έτσι όπως έχει σχηματοποιηθεί εδώ και δεκαετίες ανεξαρτήτως πολιτεύματος, δεν έχει σχέση με την κοινωνία. Έχει μετατραπεί σε μία εξωκοινωνική κατασκευή γιατί αποξενώθηκε και τοποθετήθηκε πάνω από την κοινωνία.
No comments:
Post a Comment