Μία από τις ελάχιστες χώρες της Λατινικής Αμερικής που δεν βρέχεται από θάλασσα είναι η Βολιβία. Τμήμα της σπουδαίας ινδιάνικης αυτοκρατορίας των Ίνκας, κατακτήθηκε από τους Ισπανούς “εκπολιτιστές” τον 16ο αιώνα.
Μετά τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας της το 1809, ακολούθησαν 16 χρόνια συνεχών πολέμων μέχρι την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας από τον Σιμόν Μπολιβάρ στις 6 Αυγούστου του 1825. Η πρωτεύουσα Λα Πας είναι χτισμένη στην κοιλάδα του ποταμού Choqueyapu στις Άνδεις, σε υψόμετρο 3.632 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας! Μιλάμε βέβαια για την υψηλότερη πρωτεύουσα στον κόσμο που εκτός από το ασυνήθιστο υψόμετρό της εντυπωσιάζει και για τον παραδοσιακό πολιτισμό της.Η Βολιβία, όπως και όλες οι χώρες που βρίσκονται γεωγραφικά στην αυλή των ΗΠΑ, αποτέλεσε για περισσότερο από δύο δεκαετίες το βολικό νεοφιλελέ πειραματόζωο της Ουάσιγκτον. Με τους κατάλληλους πολιτικούς εκβιασμούς και τις απαραίτητες οικονομικές πιέσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (σας θυμίζει τίποτα;), ιδιωτικοποιήθηκαν τα πάντα. Όταν γράφω τα πάντα κυριολεκτώ και εννοώ τα πάντα, μέχρι και τη δημόσια ύδρευση και το νερό των πηγαδιών. Η ακραία φτώχεια και η υποανάπτυξη που βίωνε η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας προκάλεσε διαδοχικές κοινωνικές εξεγέρσεις στις αρχές του 2000 που κατέληξαν το 2005 στην εκλογή του Έβο Μοράλες, του πρώτου προέδρου της Λατινικής Αμερικής που ανήκει στην ινδιάνικη κοινότητα.
Υποστηρικτές του Μοράλες ήταν κυρίως οι πάμφτωχοι Ινδιάνοι και οι αγρότες καλλιεργητές κόκας. Στη Βολιβία, όπως και το Περού, η κόκα θεωρείται ιερό φυτό και αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής παράδοσης που χρησιμοποιείται για να καταπολεμήσει τους πόνους από το υψόμετρο και να σταματήσει την πείνα. Στις εκλογές που έγιναν τότε πολλές ομιλίες δεν έγιναν στα Ισπανικά, αλλά στις τοπικές γλώσσες των Ινδιάνων (Κετσούα, Αϊμάρα, Γκουαράνι). Ο Μοράλες μεγάλωσε σε ένα σπίτι όπου το πάτωμα ήταν από χώμα και η σκεπή από άχυρα. Στη συνέχεια έγινε συνδικαλιστής των καλλιεργητών κόκας και μπήκε σε ένα μονοπάτι που αργότερα τον οδήγησε στην εξουσία. Το μεγαλύτερο επίτευγμα του ήταν ότι κατόρθωσε να μειώσει τα ποσοστά της ακραίας φτώχειας. Το 2005, όταν ανέλαβε την εξουσία, ήταν στο 38% και σήμερα έχει μειωθεί στο 17%. Επίσης, δημιούργησε κοινωνικά προγράμματα, με στόχο να μειώσει τον αναλφαβητισμό αλλά και να κτίσει σχολεία και νοσοκομεία που θα χρησιμοποιηθούν από τις επόμενες γενιές Βολιβιανών για ένα “el hado propicio” (ένα ευνοϊκό μέλλον).
Φυσικά, όπως κάθε πολιτικός, έκανε και αυτός πολλά λάθη, ατασθαλίες και σχεδιασμούς που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν. Υπήρξε αυταρχικός και απόλυτος σε αρκετά θέματα. Για παράδειγμα, προσπάθησε επίμονα να αλλάξει το Σύνταγμα της Βολιβίας για να αποκτήσει δικαίωμα για μία ακόμη θητεία αλλά και να παρακάμψει το αποτέλεσμα του σχετικού δημοψηφίσματος που διεξήχθη. Στις 10 Νοέμβρη του 2019, ανακοίνωσε την παραίτησή του μετά τις ατεκμηρίωτες εκθέσεις για νοθεία στις προηγούμενες εκλογές που κέρδισε και πάλι ο πρώτος ιθαγενής πρόεδρος στην ιστορία της χώρας πέρσι τον Οκτώβριο. Η Βολιβία όμως δεν ήρθε στη δημοσιότητα τον χειμώνα του 2019 για αυτούς τους λόγους. Η Βολιβία κρύβει στα εδάφη της ένα τεράστιο θησαυρό ο οποίος στο κοντινό μέλλον μπορεί να έχει μεγαλύτερη αξία και από το χρυσό: Το λίθιο. Είναι το ελαφρύτερο μέταλλο αλλά και το ελαφρύτερο στερεό χημικό στοιχείο γενικότερα. Το λίθιο είναι απαραίτητο τόσο για τις μπαταρίες των κινητών τηλεφώνων όσο και για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων που στα επόμενα χρόνια θα κυριαρχήσουν στους δρόμους. Ο Μοράλες το ξέρει αυτό και το δυσάρεστο για τις πολυεθνικές εταιρίες είναι ότι δεν πρόκειται να δώσει τα πλούσια κοιτάσματα της Βολιβίας για ένα κομμάτι ψωμί.
Στις αρχές του 2019 υπέγραψε μία κολοσσιαία συμφωνία με εταιρία κινεζικών συμφερόντων για την εξαγωγή και την πώληση λιθίου. Το πρότζεκτ προβλέπει συνεργασία της κινέζικης Xinjiang TBEA Group Co Ltd με τη βολιβιανή YLB σε μία επένδυση που φτάνει μέχρι το 2025 τα 2,3 δισεκατομμύρια δολάρια! Ανάλογες συμφωνίες έχει υπογράψει και με εταιρίες ρώσικων και γερμανικών συμφερόντων. Μα καλά, η Βολιβία είναι δίπλα στις ΗΠΑ και έχει υπογράψει με Κινέζους, Γερμανούς και Ρώσους; Που είναι οι δαιμόνιοι Αμερικάνοι businessmen σε αυτό τον επιχειρηματικό χαμό και την σούπερ μπίζνα της δεκαετίας; Σχεδόν πουθενά. Για αυτό και από το 2016 η κυβέρνηση του Τραμπ έθεσε τις βάσεις για να βγει ο Μοράλες από τη μέση. Εκμεταλλεύτηκαν κάθε λάθος του Μοράλες, επιστράτευσαν κάθε πρόθυμο ΜΜΕ, δημιούργησαν ταχύτατα ένα ετερόκλητο μέτωπο αντιπολίτευσης που συνδύαζε πλούσιους λευκούς και αλαζόνες χριστιανούς που ήθελαν να κάνουν κουμάντο σε μία χώρα ιθαγενών και τελικά πήραν την εξουσία. Όχι για πολύ όμως.
Η γερουσιαστής της Δεξιάς Τζανίν Άνιες αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος της κυβέρνησης που θα οδηγούσε τη Βολιβία εκ νέου σε εκλογές. Τελικά οι εκλογές έγιναν, σχεδόν ένα χρόνο μετά την βίαιη ανατροπή του Μοράλες, την Κυριακή 18 Οκτωβρίου του 2020 και ο λαός της χώρας έδωσε στον Λουίς Άρσε, διάδοχο του Έβο Μοράλες, μια πανηγυρική νίκη. Οι αντίπαλοί του μίλησαν αμέσως για νοθεία του εκλογικού αποτελέσματος αλλά η αλήθεια είναι ότι το Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (Movimiento Al Socialismo) επικράτησε με μεγάλη διαφορά και μάλιστα από τον πρώτο γύρο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο πόλεμος για το λίθιο θα συνεχιστεί και θα έχει πολλά επεισόδια ακόμα. Όπως λένε και στη Βολιβία, La unión es la fuerza. Η ενότητα είναι δύναμη...
*
One of the few countries in Latin America that is not wet by the sea is Bolivia. Part of the great Incan Indian empire was conquered by the Spanish ′′ civilists ′′ in the 16th century. After its declaration of independence in 1809, 16 years of continuous wars followed until Simon Bolivar's establishment of democracy on August 6, 1825. The capital La Pas is built in the valley of the river Choqueyapu in Andes, at an altitude of 3.632 meters above sea level! Of course we are talking about the highest capital in the world, which, besides its unusual altitude, impresses with its traditional culture.
Bolivia, like all the countries geographically located in the US courtyard, has been the convenient neoliberal Washington subject for more than two decades. With appropriate political blackmail and the necessary financial pressure from the World Bank and the International Monetary Fund (remind you of anything ;), everything has been privatized. When I write everything, I literally mean everything, up to public water supply and well water. Extreme poverty and underdevelopment experienced by the vast majority of the country's population caused successive social uprisings in early 2000 that resulted in the election of Evo Morales, the first president of Latin America to belong to the Indian community.
Morales supporters were mostly poor Indians and coca farmers. In Bolivia, like Peru, coca is considered a sacred plant and an integral part of popular tradition used to combat altitude pain and stop hunger. In the elections then many speeches were not held in Spanish, but in local Indians languages (Ketsua, Aimara, Guarani). Morales grew up in a house where the floor was made of soil and haystack roof. He then became a coca farmers unionist and entered a path that later led him to power. His greatest achievement was that he managed to reduce extreme poverty rates. In 2005, when he took over, it was at 38 % and today is decreased to 17 %. He also created social programs, aiming to reduce illiteracy and build schools and hospitals to be used by generations to come of Bolivians for an ′′ el hado propicio ′′ (a favorable future).
Of course, like any politician, he also made many mistakes, irregularities and designs that cannot be justified. He has been bossy and absolute on several issues. For example, he tried to change the Bolivian Constitution to obtain the right to another term of office but also to circumvent the outcome of the relevant referendum held. On November 10, 2019, he announced his resignation after the undocumented fraud reports in the previous elections once again won by the first native president in the history. But Bolivia did not come public in the winter of 2019 for these reasons. Bolivia hides in its territory a huge treasure which in the near future can be more valuable than gold: Lithium. It is the lightest metal but also the lightest solid chemical element in general. Lithium is a must for both mobile phone batteries and electric vehicle batteries that will dominate the streets in the coming years. Morales knows this and the sad thing about multinational companies is that he won't give Bolivian rich deposits for a piece of bread.
In early 2019 he signed a colossal agreement with a company of Chinese interests for the export and sale of lithium. The project provides for cooperation between Chinese Xinjiang TBEA Group Co Ltd and Bolivian YLB in an investment of up to 2025 billion dollars! He has signed similar agreements with companies of Russian and German interests. Well, how can Bolivia be next to the US and signing deals with Chinese, Germans and Russians? Where are the demon American businessmen in this mess and super business of the decade? Almost nowhere. That is why since 2016 the Trump government set the foundations to get Morales out of the way. They took advantage of all Morales's mistakes, recruited every willing media, quickly created a heterosexual opposition front combining rich white and arrogant Christians who wanted to rule a native country and ultimately took the power. Not for long though.
Right-wing senator Jeanine Anjeans declared herself president of the government that would lead Bolivia back to elections. Eventually the election took place, almost a year after Morales's violent overthrow, on Sunday, October 18, 2020 and the country's people gave Luis Arce, successor to Evo Morales, a festive victory. His opponents immediately talked about fraudulent election result but the truth is that the Movement towards Socialism (Movimiento Al Socialismo) prevailed by a great difference and even from the first round. The only sure thing is that the lithium war will continue and there will be many more episodes. As they say in Bolivia, La union es la fuerza. Unity is power...
No comments:
Post a Comment