Την ώρα που η πολιτική ηγεσία της Αμερικής θεωρεί ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι θέμα χρόνου να συμβεί και να πυροδοτήσει στρατιωτικές συγκρούσεις που έχουν τη δυναμική να καταλήξουν μέχρι και σε παγκόσμιο πόλεμο, εντείνονται οι επαφές ανάμεσα στις δύο μεριές σε μια φιλόδοξη προσπάθεια επανέναρξης του διαλόγου.
Ενός διαλόγου που, όπως πολύ εύστοχα περιέγραψε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου με τη Βρετανίδα ομόλογό του Λιζ Τρας, μοιάζει με διάλογο του μουγκού και του κουφού: Δεν υπάρχει διάθεση να ακούσει ο ένας τον άλλο και κατ' επέκταση να βρεθεί έστω και κάποιο μικρό σημείο επαφής που θα αποτελέσει αφετηρία για διπλωματικές διαπραγματεύσεις.
Τα γεγονότα έχουν ως εξής: Εδώ και μήνες, όλα τα σημάδια προμηνύουν πόλεμο. Η Ρωσία έχει μεταφέρει έναν τεράστιο όγκο στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία (τα στοιχεία μιλάνε για πάνω από 100.000 στρατιώτες) και έχει στήσει νοσοκομεία στην περιοχή. Από την άλλη πλευρά, το ΝΑΤΟ και οι δυτικές δυνάμεις απειλούν με αντίποινα σε περίπτωση εισβολής και περιμένουν με το δάκτυλο στη σκανδάλη. Μπορεί ο αδίστακτος Πούτιν να έχει δείξει πάμπολλα σημάδια απολυταρχισμού εντός και εκτός Ρωσίας, μπορεί η Ρωσία να είχε ανέκαθεν επεκτατικές τάσεις προς τις γειτονικές χώρες, μπορεί η Ουκρανία και κάθε χώρα να έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να επιλέξει τους συμμάχους που θέλει και το οικονομικό/κοινωνικό μοντέλο που προτιμά αλλά οι προθέσεις των δυτικών απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν αθώες. Η επέκταση του ΝΑΤΟ δίπλα στα ρωσικά σύνορα δεν γίνεται να περάσει απαρατήρητη και αποτελεί στρατιωτική απειλή.
Επειδή η ιστορία έχει την σαδιστική και ταυτόχρονα διδακτική τάση να επαναλαμβάνεται, η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας έχει ανατριχιαστικές ομοιότητες με την «Κρίση των πυραύλων της Κούβας» (Cuban Missile Crisis) που σημειώθηκε τον Οκτώβρη του 1962. Για πολλούς αναλυτές, αυτή η αλληλουχία στρατιωτικών, διπλωματικών και πολιτικών ενεργειών, ήταν η κορυφαία στρατιωτική αντιπαράθεση στην πολυετή διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Όταν οι ΗΠΑ ξεφτιλίστηκαν στην αποτυχημένη επέμβαση στον Κόλπο των Χοίρων που στόχευε στην ανατροπή του Φιντέλ Κάστρο, επέβαλαν εμπορικό εμπάργκο στην Κούβα και η CIA αύξησε την εμπλοκή της σε υπονομευτικές επιθέσεις κατά της Αβάνας. Αυτό ανάγκασε τον Φιντέλ Κάστρο να στραφεί προς τη Μόσχα για βοήθεια. Η, τότε, παντοδύναμη Σοβιετική Ένωση βρήκε μία εξαιρετική αφορμή να αποκτήσει έρεισμα σε μία περιοχή που απέχει λίγες εκατοντάδες χιλιόμετρα από το Μαϊάμι.
Η Σοβιετική Ένωση συμφώνησε στην προμήθεια πετρελαίου στην Κούβα με αντάλλαγμα κάποιους τόνους ζάχαρης και έβαλε οικονομική πλάτη παρέχοντας στήριξη στον δοκιμαζόμενο λαό της Κούβας. Η κρίση ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις ξέσπασε όταν μία αναγνωριστική πτήση αμερικανικού αεροπλάνου εντόπισε την παρουσία πυραυλικών βάσεων στην Κούβα. Πράγματι, οι Σοβιετικοί είχαν εγκαταστήσει βαλλιστικούς πυραύλους, μέσου και μεγάλου βεληνεκούς, με πυρηνικές κεφαλές στον Κόλπο των Χοίρων. Μετά από μερικές δύσκολες μέρες, γεμάτες με μπόλικο παρασκήνιο, φτάσαμε στις 29 Οκτωβρίου του 1962: Εκείνη την ημέρα, οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση αποφάσισαν την απομάκρυνση των πυραύλων και η ανθρωπότητα γλύτωσε τον πυρηνικό όλεθρο και την απόλυτη καταστροφή. Πώς όμως φτάσαμε στο σήμερα, 60 χρόνια μετά την κρίση της Κούβας στο ίδιο σημείο ή έστω σε μία τόσο τεταμένη κατάσταση;
Η Ρωσία δεν είναι τόσο δυνατός παίκτης που να μπορεί να σταθεί από μόνη της σαν αντίπαλος στις ΗΠΑ και τους ευρωπαϊκούς δορυφόρους της, αλλά δεν είναι και στα τραγικά επίπεδα που βρισκόταν στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η Ρωσία παραμένει η χώρα με τη μεγαλύτερη έκταση στον πλανήτη, έχει 146 εκατομμύρια πληθυσμό, διαθέτει έναν τεράστιο και καλά εκπαιδευμένο στρατό και πυρηνικά οπλικά συστήματα. Μπορεί να προσδέθηκε και αυτή οικειοθελώς στο άρμα του καπιταλισμού, αλλά είδε την ηγεσία του ΝΑΤΟ να ψεύδεται διαρκώς όταν υποσχόταν στον Μπορίς Γέλτσιν τη «μη επέκταση» της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας προς την Ανατολή και αντιλήφθηκε τις ύπουλες δυτικές προθέσεις που χρόνο με το χρόνο έφερναν όλο και περισσότερες στρατιωτικές βάσεις δίπλα στα σύνορά της. Αποδείχτηκε στην πράξη φίλε αναγνώστη ότι το ενιαίο πολιτικό και οικονομικό σύστημα δεν αρκεί για να βρεθούν όλοι μαζί στο ίδιο στρατόπεδο. Το πέρασμα του χρόνου και οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί φρόντισαν για τα υπόλοιπα.
Όπως κάθε παγκόσμια υπερδύναμη που σέβεται τον εαυτό της, έτσι και οι ΗΠΑ ξέρουν ότι η παραμικρή ένδειξη αδυναμίας θα δώσει κουράγιο στους ανταγωνιστές της. Τα πράγματα έχουν ζορίσει όμως και κάθε κίνηση απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή: Οι ΗΠΑ γνωρίζουν καλά ότι οι εποχές που έκαναν ανενόχλητες τα cowboyλίκια τους έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και βλέπουν τον «Κόκκινο Δράκο» της Κίνας να ετοιμάζεται να ανέβει στην κορυφή της πυραμίδας. Η Δύση δεν θέλει σε καμία περίπτωση να επιτευχθεί μία συμμαχία μεταξύ Κίνας και Ρωσίας διότι θα επιταχύνει τις εξελίξεις και θα αλλάξει τους συσχετισμούς στα διεθνή πράγματα. Και σε μία εποχή που η Αμερική αποσύρει τα στρατεύματά της από τις ξένες χώρες στις οποίες είχε εισβάλλει, γιατί δεν αντέχει το οικονομικό και πολιτικό κόστος συντήρησης, είναι λογικό να μοιάζει πιο ευάλωτη από ποτέ στα μάτια των ανταγωνιστών της…
No comments:
Post a Comment