Από τα τέλη του Απρίλη, η Κομισιόν έχει ανακοινώσει ότι η Ελλάδα θα λάβει από το Ταμείο Ανάκαμψης συνολικά 30,5 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, τα 17,8 δισ. ευρώ θα είναι με τη μορφή επιχορηγήσεων και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίσημη υποβολή των σχεδίων ανάκαμψης από την Ελλάδα.
Ο αρχικός σχεδιασμός προβλέπει ότι από το φετινό καλοκαίρι μπορεί να προχωρήσει και η απορρόφηση των δανείων του Ταμείου. Προηγουμένως βέβαια, το ελληνικό δημόσιο πρέπει να υπογράψει με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη δανειακή σύμβαση για τα 12,7 δισ. ευρώ. Δεν γνωρίζω τους όρους που θα περιλαμβάνει η νέα δανειακή σύμβαση που θα σώσει την Ελλάδα από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, ούτε πότε θα περάσει από το κοινοβούλιο η νέα σύμβαση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ΕΕ θα πιέσει τα 27 κράτη μέλη να εγκρίνουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα στα εθνικά τους κοινοβούλια την εξουσιοδότηση, για να μπορεί στη συνέχεια η ΕΕ να δανειστεί εξ ονόματος όλων των κρατών μελών από τις αγορές.
Δεν ξέρω κατά πόσο είναι σοφό να πιστεύει κανείς ότι ο δρόμος για την οικονομική αναγέννηση της Ελλάδας περνάει μέσα από νέα δάνεια. Μια πρόχειρη μελέτη της ελληνικής ιστορίας αποδεικνύει το αντίθετο. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι σήμερα η χώρα παράγει λιγότερα και χρωστάει περισσότερα σε σχέση με το 2010 και το 2011. Ναι μεν, έχει συμφωνήσει ότι μπορεί να αποπληρώσει το χρέος της με τους περιβόητους εταίρους, αλλά παραμένει σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Γιατί η χώρα επιμένει στα δάνεια; Η Ελλάδα υποδέχεται με ενθουσιασμό κάθε ποσό που έρχεται με τη μορφή δανείου από το εξωτερικό, το ξοδεύει στο σήμερα και δεν σκέφτεται ποτέ ότι πρέπει να το ξεπληρώσει στο αύριο. Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες του κόσμου που βρέθηκε να χρωστάει προτού καν σχηματίσει επίσημο κράτος! Βρίσκεται σταθερά στις λίστες των οφειλετών και απλά βλέπει την ιστορία να επαναλαμβάνεται. Κάπως έτσι, από το 1824 που εισπράχτηκε το πρώτο δάνειο ανεξαρτησίας και μέχρι σήμερα, το εξωτερικό χρέος ήταν, είναι και μάλλον θα συνεχίσει να είναι δυσβάστακτο. Επομένως, κουβέντες τύπου εθνική ανεξαρτησία και εθνική κυριαρχία μόνο γέλιο μπορούν να προκαλούν. Κάθε χώρα που βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να χρωστάει υπέρογκα ποσά που δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει είναι καταδικασμένη να έχει το ρόλο του φερέφωνου και της μαριονέτας.
Από το 2010 μέχρι το 2020 είδαμε τα πιο απίθανα μέτρα να παρουσιάζονται σαν σανίδα σωτηρίας από τους εκπροσώπους των δανειστών και τελικά να τα ψηφίζουν αριστεροί, κεντρώοι και δεξιοί βουλευτές, υπουργοί και πρωθυπουργοί, άτομα που ενεργούσαν ως αχυράνθρωποι. Με τις ειδικές μονάδες της αστυνομίας να συμπεριφέρονται όπως ένας στρατός κατοχής στις μαζικές, δυναμικές και συγκρουσιακές διαδηλώσεις και το πολιτικό σύστημα που είχε στριμωχτεί στα σκοινιά να βγάζει από τον τάφο μέχρι και το πτώμα του ναζισμού στη μάχη για την επιβίωσή του. Στο τέλος έγινε και η ντρίπλα του αιώνα: Το ελληνικό ιδιωτικό χρέος μετατράπηκε σε δημόσιο. Τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής είναι γνωστά στους πάντες: Η χώρα έχασε το ¼ του ΑΕΠ της, η ανεργία άγγιξε το εξωφρενικό 27% και προκλήθηκε μαζική φυγή εκατοντάδων χιλιάδων σε χώρες του εξωτερικού. Βέβαια, οφείλω να παραδεχτώ ότι η σημερινή κατάσταση δεν έχει καμία σχέση με το 2010. Η οικονομική κρίση που ήδη έχει εμφανιστεί εξαιτίας της πανδημίας και θα πολλαπλασιαστεί στο άμεσο μέλλον είναι παγκόσμια. Οπότε και η ορολογία θα είναι διαφορετική. Τώρα δεν φταίνε «οι εγκληματίες τυροπιτάδες και οι υδραυλικοί που δεν έκοβαν αποδείξεις». Δεν υπήρξε ο υπερβολικός και παράλογος δανεισμός των πολιτών, με παράλληλη απουσία ελέγχου της ρεαλιστικής δυνατότητας αποπληρωμής των δανείων. Με λίγα λόγια, δεν τα φάγαμε όλοι μαζί.
Και πάλι όμως, θα πρέπει να τα πληρώσουμε όλοι μαζί και ο λογαριασμός θα έρθει σύντομα φίλε αναγνώστη. Εκτιμώ ότι τα πανηγύρια για τα νέα δάνεια δεν θα κρατήσουν πολύ. Ο αρχικός ενθουσιασμός θα μετατραπεί ξανά σε μαζική απόγνωση. Μία από τις πιο συνηθισμένες μορφές χρεοκοπίας, εδώ και αιώνες, είναι η χρηματοπιστωτική αστάθεια, η ακόρεστη δίψα για κέρδη και η προσέλκυση επενδύσεων μέσω παραπλανητικών στοιχείων. Στα επόμενα χρόνια, τα ελεγχόμενα ΜΜΕ θα φροντίσουν να μας θυμίζουν καθημερινά ότι η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάσει πρωτογενή πλεονάσματα μέχρι το 2060 και τα επόμενα μέτρα οικονομικής λιτότητας, αυτά που θα υπάρξουν 100% για να πάρει η χώρα τα νέα δάνεια, θα παρουσιαστούν σαν μονόδρομος για να αποφευχθεί η αδυναμία δανεισμού. Η αδυναμία δανεισμού σημαίνει πλήγμα στην αξιοπιστία και την πιστοληπτική ικανότητα μιας χώρας και φέρνει στον ορίζοντα τα απειλητικά σύννεφα της πτώχευσης. Και η αλήθεια είναι μία: Ο μόνιμος δανεισμός με υπέρογκα ποσά πνίγει κάθε χώρα, καθιερώνει την πολιτική υποκρισία, της στερεί το δικαίωμα της αληθινής ανεξαρτησίας, εκμεταλλεύεται τις πλουτοπαραγωγικές πηγές με όρους αποικιοκρατίας, τη δένει σε γεωπολιτικά άρματα και καθοδηγεί την εξωτερική πολιτική.
Αν μελετήσουμε την ιστορία του χρέους και χωρίσουμε τις χώρες σε δύο κατηγορίες, θα προκύψουν οι χώρες-δανειστές και οι χώρες-οφειλέτες. Αναφέρομαι σε αυτό που ονομάζουμε κρατικό χρέος και η μελέτη των τελευταίων αιώνων παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον διότι τα ονόματα είναι σχεδόν τα ίδια! Αλλάζει βέβαια η θέση της κατάταξης που αποκαλύπτει την εκάστοτε παγκόσμια υπερδύναμη: Για παράδειγμα, τον 19ο αιώνα η πρωταθλήτρια χώρα στη λίστα των δανειστών ήταν η Βρετανία και ακολουθούσαν Γαλλία και Γερμανία. Γενικά τα κουμάντα τότε ήταν οι Ευρωπαίοι και οι κατά καιρούς συμμαχίες τους. Μετά το 1945, οι ΗΠΑ πέρασαν στην κορυφή και τις τελευταίες δεκαετίες οι χώρες που αποτελούν το G8, το γκρουπ που απαρτίζεται από Καναδά, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες, κάθονται στην κορυφή της πυραμίδας. Αυτές που θέλουν να αρπάξουν την καρέκλα είναι οι αναδυόμενες οικονομίες (Κίνα, Ινδία). Και στη λίστα των οφειλετών, δεν υπάρχουν πολλές αλλαγές. Η Ελλάδα είναι σταθερά εκεί, όπως και χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής
Τα μνημόνια και οι απαιτήσεις των Ευρωπαίων, των δανειστών και του ΔΝΤ δεν είναι κάτι νέο. Αντιθέτως, είναι μία πρακτική αιώνων. Το μόνο που έχει σημασία είναι να εξετάσει κάποτε η επιστήμη γιατί η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού περιμένει διαφορετικό αποτέλεσμα ενώ ακολουθεί σταθερά την ίδια τακτική…
ΥΓ: Ο πίνακας που απεικονίζεται είναι από το βιβλίο του Γιάννη Σιώτου «Το χρέος».
Από το 2010 μέχρι το 2020 είδαμε τα πιο απίθανα μέτρα να παρουσιάζονται σαν σανίδα σωτηρίας από τους εκπροσώπους των δανειστών και τελικά να τα ψηφίζουν αριστεροί, κεντρώοι και δεξιοί βουλευτές, υπουργοί και πρωθυπουργοί, άτομα που ενεργούσαν ως αχυράνθρωποι. Με τις ειδικές μονάδες της αστυνομίας να συμπεριφέρονται όπως ένας στρατός κατοχής στις μαζικές, δυναμικές και συγκρουσιακές διαδηλώσεις και το πολιτικό σύστημα που είχε στριμωχτεί στα σκοινιά να βγάζει από τον τάφο μέχρι και το πτώμα του ναζισμού στη μάχη για την επιβίωσή του. Στο τέλος έγινε και η ντρίπλα του αιώνα: Το ελληνικό ιδιωτικό χρέος μετατράπηκε σε δημόσιο. Τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής είναι γνωστά στους πάντες: Η χώρα έχασε το ¼ του ΑΕΠ της, η ανεργία άγγιξε το εξωφρενικό 27% και προκλήθηκε μαζική φυγή εκατοντάδων χιλιάδων σε χώρες του εξωτερικού. Βέβαια, οφείλω να παραδεχτώ ότι η σημερινή κατάσταση δεν έχει καμία σχέση με το 2010. Η οικονομική κρίση που ήδη έχει εμφανιστεί εξαιτίας της πανδημίας και θα πολλαπλασιαστεί στο άμεσο μέλλον είναι παγκόσμια. Οπότε και η ορολογία θα είναι διαφορετική. Τώρα δεν φταίνε «οι εγκληματίες τυροπιτάδες και οι υδραυλικοί που δεν έκοβαν αποδείξεις». Δεν υπήρξε ο υπερβολικός και παράλογος δανεισμός των πολιτών, με παράλληλη απουσία ελέγχου της ρεαλιστικής δυνατότητας αποπληρωμής των δανείων. Με λίγα λόγια, δεν τα φάγαμε όλοι μαζί.
Και πάλι όμως, θα πρέπει να τα πληρώσουμε όλοι μαζί και ο λογαριασμός θα έρθει σύντομα φίλε αναγνώστη. Εκτιμώ ότι τα πανηγύρια για τα νέα δάνεια δεν θα κρατήσουν πολύ. Ο αρχικός ενθουσιασμός θα μετατραπεί ξανά σε μαζική απόγνωση. Μία από τις πιο συνηθισμένες μορφές χρεοκοπίας, εδώ και αιώνες, είναι η χρηματοπιστωτική αστάθεια, η ακόρεστη δίψα για κέρδη και η προσέλκυση επενδύσεων μέσω παραπλανητικών στοιχείων. Στα επόμενα χρόνια, τα ελεγχόμενα ΜΜΕ θα φροντίσουν να μας θυμίζουν καθημερινά ότι η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάσει πρωτογενή πλεονάσματα μέχρι το 2060 και τα επόμενα μέτρα οικονομικής λιτότητας, αυτά που θα υπάρξουν 100% για να πάρει η χώρα τα νέα δάνεια, θα παρουσιαστούν σαν μονόδρομος για να αποφευχθεί η αδυναμία δανεισμού. Η αδυναμία δανεισμού σημαίνει πλήγμα στην αξιοπιστία και την πιστοληπτική ικανότητα μιας χώρας και φέρνει στον ορίζοντα τα απειλητικά σύννεφα της πτώχευσης. Και η αλήθεια είναι μία: Ο μόνιμος δανεισμός με υπέρογκα ποσά πνίγει κάθε χώρα, καθιερώνει την πολιτική υποκρισία, της στερεί το δικαίωμα της αληθινής ανεξαρτησίας, εκμεταλλεύεται τις πλουτοπαραγωγικές πηγές με όρους αποικιοκρατίας, τη δένει σε γεωπολιτικά άρματα και καθοδηγεί την εξωτερική πολιτική.
Αν μελετήσουμε την ιστορία του χρέους και χωρίσουμε τις χώρες σε δύο κατηγορίες, θα προκύψουν οι χώρες-δανειστές και οι χώρες-οφειλέτες. Αναφέρομαι σε αυτό που ονομάζουμε κρατικό χρέος και η μελέτη των τελευταίων αιώνων παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον διότι τα ονόματα είναι σχεδόν τα ίδια! Αλλάζει βέβαια η θέση της κατάταξης που αποκαλύπτει την εκάστοτε παγκόσμια υπερδύναμη: Για παράδειγμα, τον 19ο αιώνα η πρωταθλήτρια χώρα στη λίστα των δανειστών ήταν η Βρετανία και ακολουθούσαν Γαλλία και Γερμανία. Γενικά τα κουμάντα τότε ήταν οι Ευρωπαίοι και οι κατά καιρούς συμμαχίες τους. Μετά το 1945, οι ΗΠΑ πέρασαν στην κορυφή και τις τελευταίες δεκαετίες οι χώρες που αποτελούν το G8, το γκρουπ που απαρτίζεται από Καναδά, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες, κάθονται στην κορυφή της πυραμίδας. Αυτές που θέλουν να αρπάξουν την καρέκλα είναι οι αναδυόμενες οικονομίες (Κίνα, Ινδία). Και στη λίστα των οφειλετών, δεν υπάρχουν πολλές αλλαγές. Η Ελλάδα είναι σταθερά εκεί, όπως και χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής
Τα μνημόνια και οι απαιτήσεις των Ευρωπαίων, των δανειστών και του ΔΝΤ δεν είναι κάτι νέο. Αντιθέτως, είναι μία πρακτική αιώνων. Το μόνο που έχει σημασία είναι να εξετάσει κάποτε η επιστήμη γιατί η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού περιμένει διαφορετικό αποτέλεσμα ενώ ακολουθεί σταθερά την ίδια τακτική…
ΥΓ: Ο πίνακας που απεικονίζεται είναι από το βιβλίο του Γιάννη Σιώτου «Το χρέος».
No comments:
Post a Comment